ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗ ΓΝΩΣΗ Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΦΙΛΙΑΣ

Γράφει η Ζουμπούλογλου Μαρία-εκπαιδευτικός

                                                                                Ο Αμερικανός συγγραφέας Mario Puzo έχει πει «ακόμα και ο πιο δυνατός άνθρωπος χρειάζεται φίλους». Βέβαια οι ευεργετικές επιδράσεις της φιλίας δε σχετίζονται με την ποσότητα. Εκείνο που έχει σημασία είναι η φύση των σχέσεων και η ποιότητά τους. Η φιλία μεταξύ ανδρών υπήρξε από τα αρχαία χρόνια μια αρετή και συνέβαλε στην ευημερία και ευτυχία των ανθρώπων. Άπειρα είναι τα παραδείγματα που αποδεικνύουν τη δύναμη της φιλίας, ο Ηρακλής και ο Ιόλαος, ο Αχιλλέας και ο Πάτροκλος, ο Μέγας Αλέξανδρος και ο Ηφαιστίων. Η φιλία έχει αποδειχτεί ότι αποτελεί ένα βέλος στην ανθρώπινη φαρέτρα που νικά το χρόνο και ενισχύει τους ανθρώπους.

                                                                                Μάλιστα οι παλιές φιλίες αποτελούν ένα ζωντανό βιβλίο αναμνήσεων, είναι η υπενθύμιση μιας άλλης ζωής πιο ξέγνοιαστης. Ο άνθρωπος πρέπει πάντα να κουβαλά το εφαλτήριο αναζωογόνησης των παλιών σχέσεων με τους φίλους και να επιδιώκει την επανασύνδεση με αγαπημένα πρόσωπα του παρελθόντος του. Αναμφίβολα στη σύγχρονη κοινωνία αυτό δε είναι απόλυτα εφικτό, διότι οι ρυθμοί και οι ανάγκες της ζωής του καθενός είναι πολύ διαφορετικά από ότι στη νεαρή ηλικία του κάθε ανθρώπου.

                                                                                Κατά γενική ομολογία η διαρκής παρουσία των φίλων στη ζωή μας προσφέρει γαλήνη και ηρεμία. Σε μια πρόσφατη έρευνα, Λονδρέζες με χρόνια κατάθλιψη απέκτησαν εθελοντές φίλους με τους οποίους συναντιούνταν τακτικά και μιλούσαν. Ύστερα από ένα χρόνο τέτοιων συναντήσεων, το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών των καταθλιπτικών γυναικών παρουσίασε σαφή βελτίωση, κάτι που μέχρι πρότινος μπορούσε να καταστεί εφικτό αποκλειστικά με αντικαταθλιπτικά φάρμακα.

                                                                                Η επιστημονική έρευνα έχει αποδείξει την ευεργετική επίδραση της φιλίας και σε άλλους τομείς, όπως στην καρδιά. Έρευνες καταδεικνύουν ότι μειώνει τον κίνδυνο αιφνίδιου θανάτου και είναι πολύ αποτελεσματική κατά τη φάση της ανάρρωσης. Εξάλλου είναι σαφές ότι η παρουσία ενός φίλου στην απέναντι πλευρά ενός τραπεζιού που μας χαμογελά και συζητά μαζί μας είναι θεραπευτική και συμβάλλει στην διατήρηση της ισορροπίας μας.

                                                                                Ιδιαίτερα ένας φίλος από τα παλιά αποτελεί ένα προσκλητήριο στη νιότη μας που έχει φύγει. Είναι πολύ σημαντικό που γνωρίζει κάθε πτυχή του εαυτού μας, ειδικά εκείνο τον παλιό, αλλά η πιο σπουδαία παράμετρος είναι ότι υπήρξε μάρτυρας της εξέλιξης και της προόδου μας. Γι’ αυτό το λόγο μάλιστα αναγνωρίζει τις προσπάθειές μας , κατανοεί πόσο σημαντικό είναι ό,τι έχουμε καταφέρει μέχρι σήμερα. Είναι ο άνθρωπος που διαθέτει μεγαλύτερα αποθέματα κατανόησης και υποστήριξης στο πρόσωπό μας.

                                                                                Τους φίλους τους επιλέγουμε συνειδητά και τους παραχωρούμε ένα πολύ σημαντικό δικαίωμα. Να μας εμποδίζουν σε αποφάσεις ή πράξεις που είναι επιζήμιες για μας, για το λόγο ότι αυτοί μας γνωρίζουν σε βάθος και επιζητούν την ευημερία μας. Ο φίλος δεν κατέχει το ρόλο της αυθεντίας ούτε της αυθεντίας όπως συμβαίνει με τους γονείς μας. Η φιλία οικοδομείται στην αγάπη και στην εμπιστοσύνη. Ισότιμα οι φίλοι πορεύονται μέσα στην άβυσσο της ζωής, υποστηρίζοντας και ενισχύοντας ο ένας τις προσπάθειες του άλλου.

                                                                                Μια αξιόλογη διαπίστωση είναι ότι η φιλία έχει παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ελληνική λογοτεχνία, από τον Όμηρο ως το Ζορμπά του Καζαντζάκη. Οι εφηβικές φιλίες έχουν αποδειχτεί πολύ ουσιαστικές. Οι νέοι περνούν πολλές ώρες μαζί, φορούν τα ίδια ρούχα και μοιάζουν σε πολλές πτυχές της συμπεριφοράς τους. Σε σημείο μάλιστα να τους τίθεται κάποιες φορές η ερώτηση από τρίτους αν είναι αδέρφια.

                                                                                Οι φίλοι έχουν τη δύναμη να αλλάξουν την πιο παγιωμένη καθημερινότητά μας, τη ρουτίνα που μας τελματώνει, αλλά πρωτίστως να ξαναφέρνουν στην επιφάνεια επιθυμίες και όνειρα. Όμως μια μακροχρόνια φιλία απαιτεί επένδυση χρόνου, συναισθηματική δέσμευση και ουσιαστική προσπάθεια. Κι αυτό διότι δυο άνθρωποι πρέπει να χαράξουν κοινή πορεία πλεύσης με βάρκα την ισότητα.

                                                                                Το αντάλλαγμα για όλη αυτή την προσπάθεια της εδραίωσης μιας φιλίας πέρα από τη χαρά, την ευτυχία και την ξεγνοιασιά είναι η επαφή με όλους αυτούς τους ανθρώπους που καθένας έχει να μας προσφέρει κάτι διαφορετικό ώστε να κατανοήσουμε την πολυπλοκότητα της ζωής και να πορευτούμε σε αυτή με μεγαλύτερη ασφάλεια. Και όπως μας αναφέρει ο αρχαίος Έλληνας ποιητής ο Μένανδρος «κρίνει φίλους ο καιρός, ως χρυσόν το πυρ».